PLC Programlama Nedir? PLC Programlamaya Giriş Eğitimi

Bu yazı, PLC programlamanın, özelliklerinin, çalışma konseptlerinin ve uygulamalarının kapsamlı bir açıklamasını sunarak, müşterilerin PLC programlamanın faydaları hakkında çok daha derin bir anlayış elde etmelerine ve uygun PLC ürünlerini seçerken bilinçli seçimler yapmalarına yardımcı olacaktır.

PLC Programlama Nedir?

PLC (Programlanabilir Mantık Denetleyicisi) Mikroişlemci teknolojisine dayalı, özellikle otomasyon kontrolü için tasarlanmış bir endüstriyel kontrol sistemidir.

Üretim araçlarını, ekipmanları, montaj hattını vb. otomatik operasyonlar için düzenlemek üzere programlanmış talimatları yürütür. PLC programlama, PLC'nin belirli görevleri yapmasını kontrol etmek için talimatlar yazma sürecini tanımlar.

Geleneksel röle kontrol sistemleriyle karşılaştırıldığında PLC'ler daha fazla güvenilirlik, çok yönlülük ve ölçeklenebilirlik sağlar ve bu da onları çağdaş ticari otomasyonun önemli bir bileşeni haline getirir.

PLC Programlamanın 7 Temel Özelliği

1. Kolay ve Öğrenmesi Kolay Programlar

PLC'ler için en sık kullanılan programlama dili, röle devre şemalarına benzer işaret ve ifadelere sahip olan Merdiven Diyagramı'dır (LD).

Elektrik mühendisleri için Ladder Layout programlama dili içgüdüsel ve anlaşılırdır. Kısa bir öğrenme eğrisiyle kullanıcılar dili hızla kavrayabilir ve programlamaya başlayabilirler.

2. Kapsamlı Ekipman Desteği ve Sağlam Esneklik

PLC ürünleri son derece standartlaştırılmış, modülerdir ve kullanıcıların seçebileceği çeşitli donanım parçaları içerir.

Müşteriler, farklı üretim taleplerini karşılayacak sistemleri esnek bir şekilde kurabilirler. PLC'lerin kurulumu ve kablolaması da basit ve zahmetsizdir, bu da sistemin çeşitli proses ihtiyaçlarına kolayca uyum sağlamasını sağlar.

3. Güçlü Fonksiyonlar ve Yüksek Performans-Maliyet Oranı

PLC sistemleri güçlü kontrol özellikleri sunar ve oldukça uygun fiyatlıdır. Küçük boyutlu bir PLC, yüzlerce hatta sayısız programlanabilir bileşene sahip olabilir ve karmaşık kontrol işleriyle başa çıkabilir.

PLC'ler ayrıca diğer aygıtlarla iletişimi destekleyerek dağıtık kontrol ve merkezi yönetime olanak tanır.

4. Düzen, Kurulum ve Hata Ayıklama İş Yükü Azaltıldı

Standart röle kontrol sistemlerini PLC'lerle değiştirerek, ara ürün çeşitliliğini röleler, zamanlayıcılar, sayaçlar ve diğer parçalar önemli ölçüde azalır.

Bu, kontrol sistemi tasarımını, devrelerini ve kurulum çalışmalarını kolaylaştırır. PLC programları yapılandırılmış ve anlaşılır olduğundan, tasarım ve hata ayıklama süresi önemli ölçüde azalır.

5. Yüksek Güvenilirlik ve Güçlü Anti-Parazit Yeteneği

PLC'ler yüksek parazit önleme yetenekleriyle tanınırlar ve bu sayede yüksek parazitli ortamlarda bile kararlı bir şekilde çalışabilirler.

Dayanıklı donanım ve yazılım eylemlerinin birleşimi sonucunda PLC'ler son derece düşük bir arıza oranına sahiptir ve en saygın endüstriyel kontrol cihazlarından biri olarak tanımlanmaktadır.

6. Kompakt Boyut ve Düşük Güç Tüketimi

Standart röle kontrol sistemlerinin aksine, PLC'ler daha küçük bir boyuta ve daha düşük güç tüketimine sahiptir. PLC kullanımı, kurulum için gereken alanı azaltırken, azaltılmış devre gereksinimleri de önemli ölçüde zaman ve maliyet tasarrufu sağlar.

Ayrıca daha küçük boyutlu kontrol dolapları ve daha düşük güç tüketimi, PLC'leri ekstra sürdürülebilir bir tercih haline getiriyor.

7. Kolay Bakım ve Hızlı Hata Çözümü

PLC'ler, arızaları tespit etmeyi kolaylaştıran gelişmiş kendi kendini teşhis işlevlerine sahiptir. Bir PLC veya harici bir giriş cihazı arızalandığında, kullanıcılar LED göstergelerini veya program cihazının geri bildirimini kullanarak sorunu hızla tespit edebilirler. Hasarlı modüller hızla değiştirilebilir, bu da arıza süresini ve bakım maliyetlerini azaltır.

PLC Programlamanın Çalışma Prensibi

PLC'ler "sıralı tarama ve sürekli döngü" mekanizmasıyla çalışır. İşlem boyunca, PLC'nin CPU'su, bellekte kayıtlı kullanıcı programını, kılavuz adres dizisine bağlı kalarak periyodik olarak kontrol eder ve uygular.

Dalış kılavuzu yoksa, ilk kılavuzla başlar ve sonuna kadar her birini sırayla gerçekleştirir, ardından bir sonraki kontrol döngüsü için başa döner. Her tarama boyunca PLC ayrıca giriş sinyallerini örnekler ve sonuç durumlarını günceller.

PLC'nin çalışma çevrimi üç ana aşamadan oluşur:

1. Giriş Örneklemesi: PLC tüm giriş terminallerini tarar ve bunların koşullarını ilgili giriş durum kayıtlarına kaydeder.
2. Programın Yürütülmesi: PLC, bireysel programdaki talimatları sıralı olarak gerçekleştirir, bilgileri işler ve çıkış bekleme kayıtlarını tutar.
3. Çıktı Yenileme: Yönergeler gerçekleştirildikten sonra PLC, sonuç koşullarını sonuç kayıtlarına yazarak eşleşen cihazları çalıştırır.

PLC için 5 Gereksinim Programlama Dili

PLC programlama, her biri farklı kontrol görevlerine uygun çeşitli diller içerir. En yaygın programlama dilleri Merdiven Diyagramı (LD), Talimat Listesi (IL), Fonksiyon Blok Diyagramı (FBD), Sıralı Fonksiyon Tablosu (SFC) ve Yapılandırılmış Metin'dir (ST).

Kullanıcılar, kendi özel kontrol gereksinimlerine göre en uygun programlama dilini seçebilirler.

1. Merdiven Diyagramı Dili (LD)

Merdiven Düzeni, PLC'ler için en yaygın kullanılan programlama dilidir. Kontrol mantığını temsil etmek için grafiksel semboller kullanır; bu da elektrik tasarımcıları için oldukça sezgisel ve tanıdıktır.

Oldukça görsel ve anlaşılması kolaydır, bu da onu kontrol sistemlerinin çoğunluğu için önerilen seçenek haline getirir.

2. Talimat Listesi Dili (IL)

Talimat Listesi, kurulum diline benzer bir anımsatıcı programlama dilidir. Prosedür kodları ve işlenen seçimlerinden oluşur. Bu dil, kullanıcıların bilgisayar olmadan kolayca ayar yapabileceği taşınabilir geliştiriciler için uygundur.

PLC programlama yazılım uygulamalarında Ladder Gösterimi ile uyumludur.

3. Fonksiyon Blok Diyagram Dili (FBD)

Fonksiyon Blok Temsili, modüler fonksiyonlara sahip karmaşık sistemler için kullanılır. Fonksiyon blokları açısından kontrol mantığını ifade eder ve özellikle dijital mantık devrelerinde deneyimi olan mühendisler için kullanımı kolay ve sezgiseldir.

4. Sıralı Fonksiyon Tablosu Dili (SFC)

Sıralı Fonksiyon Grafiği, ardışık akıl yürütme kontrolü için tasarlanmıştır. Prosedürü adımlara ve geçiş problemlerine bölerek, kullanıcıların her kontrol etkinliğini ve sırasını açıkça belirtmelerine olanak tanır.

Bu dil özellikle karmaşık kontrol mantığına sahip büyük sistemler için oldukça faydalıdır.

5. Yapılandırılmış Metin Dili (ST)

Yapılandırılmış Metin, üst düzey programlama dillerine benzer ve karmaşık kontrol sistemleri için kullanılır. Çok sayıda değişken arasındaki bağlantıları tanımlamak için metin tabanlı özetlerden yararlanır ve sistem üzerinde daha kapsamlı bir kontrol sağlar.

Genellikle diğer dillerin çok daha az ideal olduğu büyük PLC sistemlerinde kullanılır.

PLC Programlama Yeni Başlayanlar İçin Kılavuz

1. Akış Şeması Oluşturma

Akış şemaları, PLC programlama yapısını geliştiren yönlerin sembolik tasvirleridir. Müşterilerin, temel kontrol mantığını oluşturmak için VE, VEYA, DEĞİL vb. gibi mantık prosedürlerini ve bunlara eşdeğer işaretleri anlamaları gerekir.

2. Merdiven Mantığı Programları Oluşturma

Merdiven Mantığı, PLC programlarının kalbidir. Kontrol sistemlerini tanımlamak için mantığın grafiksel gösterimlerini kullanır. Müşteriler, çeşitli işaretler ve kılavuzlarla karmaşık kontrol sistemleri oluşturabilirler.

3. Programlar İçin Hafıza Tekniklerinden Yararlanma

Hafıza teknikleri, prosedür kodlarına benzer şekilde kontrol talimatlarının sembolik tasvirleridir. Elde taşınabilen programlama aygıtlarında kullanılırlar ve PLC programları oluşturmak ve hata ayıklamak için hızlı ve verimli bir yol sunarlar.

PLC Programlamanın Uygulamaları

PLC programlamanın otomatik montaj hatları, ekipmanlar, ticari robotlar ve bina otomasyon sistemleri dahil olmak üzere çok çeşitli uygulama alanları vardır.

PLC'ler üretim performansını artırır, işçilik maliyetlerini düşürür ve zorlu koşullarda çalışmayı kolaylaştırır. Bu nedenle, PLC programları modern ticari otomasyonun önemli bir parçası haline gelmiştir.